Ixatxak 2007-2016 sarituak

2007. URTEA

SARI SOZIALA: GURUTZE GORRIKO BOLUNTARIOEN

Sariak Gurutze Gorriko 126 boluntarioen eta bost langileen lan miresgarria saritzen du, egunero eskualdeko osasun eta gizarte beharrak asetzeaz arduratzen baitira. Oscar Olea Nerbioi-Ibaizabaleko egoitza humanitarioko idazkariak, “Ixatxak soziala” jaso ondoren, boluntarioen lana “gero eta beharrezkoagoa” dela adierazi zuen, eta, beraz, laguntza ekonomikoa eta laguntzeko prest dauden pertsona gehiago behar direla.

KULTURA SARIA: JESUS LIZASO ESKULTOREA

Lanbide Heziketa eta Metalaren Adarra ikasi zituen, eta aroztegi batean lan egin zuen. Laster sartu zen Basauriko Kultur Etxeko Zeramika eta Eskultura Tailerrean, 1983an. Bertan buztingintzaren sekretuak ikasten ditu eta zeramika tradizionala eta sormenezko zeramika lantzen ditu. Eskultura modernoarekiko jakin-mina pizten zaio. 1997an, industria-munduak oso markatutako etapa bat hasi zen, «Engranaje» sailetan islatzen dena. Siderurgiaren mundura igortzen duten piezak, baina oso tratamendu formal organikoarekin.

1999 inguruan, etapa eskultorikoago bat hasi zen. Brontzea eta egurra, baina buztina alde batera utzi gabe. Ikonografia figuratiboa, «Indarra» kontzeptuaren ingurukoa da. Giza proportzioek ez dituzte kontuan hartzen ahalegina nabarmentzeko kanonak. Itxura oso sendoa eta trinkoa duten irudiak dira. 2000. urte aldera, «Zezenak», «Zikloak» edo «Saiakuntza optikoak» bezalako ariketekin hasi zen. Figurazioak iraun egin zuen, baina abiapuntu soil bihurtu zen abstrakzioaren bila. Egiturak «deseraikitzen» ditu. Bere jatorrizko egoeraren oroitzapenak berreraikitzen ditu.

2008. URTEA

SARI SOZIALA: CARMEN ANDRES RUIZ, AVIFESEKO PRESIDENTEA

AVIFES irabazi-asmorik gabeko erakundea da, eta onura publikokotzat jotzen da. 1986. urtean sortu zen elkarte gisa, gaixotasun mentala duten pertsonen ahaide talde baten ekimenetik abiatuta. Osasun mentalaren eremura bideratutako baliabideen eskasia handia egiaztatu ondoren, taldekatzeko eta baliabideak sortzea eta kolektibo horrek pairatzen duen estigma soziala ezabatzea aldarrikatzeko lanari ekin zioten.

KULTUR SARIA: JON ARRETXE IDAZLE ETA BIDAIARIAREN

Jon Arretxe (Basauri, 1963). Euskal Filologian doktorea, Gorputz Hezkuntzan lizentziatua eta piano-jotzailea. Umorezko trilogiarekin egin zen ezagun (Ostegunak, Ostiralak eta Larunbatak). Urteak daramatza bidaia luzeak egiten, eta horietako asko bidaiari-kutsuko liburuen ernamuina izan dira. Egile honen bibliografia luzean, umorez beteriko lanekin bizi dira, publiko gazteenak bereziki estimatu dituenak, eleberri beltzera hurbilketak eta haurrentzako narrazioak eginez. Gazte-gaztetatik dabil musikaren munduan sartuta, eta badira urte batzuk Bilboko Opera Koruaren parte dela.

2009. URTEA

SARI SOZIALA: “SAGARRAK” TALDE EKOLOGISTA

“Sagarrak” herriko talde ekologistari emandako 2009ko Ixatxak sari soziala Boby Galdós bozeramaileak jaso zuen.

Sagarrak-en 1983tik ingurumenaren kultura ezagutarazteko, natur ingurunearen aurkako erasoak salatzeko, alternatibak eskainiz aldaketa-proposamenak egiteko eta gizartearen parte-hartzea sustatzeko egiten duten lana hartu zuen kontuan, ez bakarrik Basaurin, baita eskualdeko beste herri batzuetan ere. Ekologistak Martxan mugimenduan sartuta daude, nahiz eta tokiko gaietan autonomoak izan – egoitza Arizko Dorrean dute –, eta oso talde aktiboa izateaz gain, jorratzen dituzten gaien hedadura ere badute ezaugarri. Mendi baten hegalaren birlandaketatik edo haur-hezkuntzari buruzko hitzaldi-ziklotik hasi eta hondakinen nazioarteko jardunaldi batzuk antola ditzakete, eta Basaurin baso-haztegi bat sortzearen sustatzaile eta sustatzaile ere izan daiteke, bakarra Bizkaian (www.sagarrak.org).

KULTURA SARIA: NAROA INTXAUSTI SOPRANOA

Basauriko soprano gazteak, gaztea izan arren ibilbide artistiko zabala eta laudatua duena, Piano eta Kantu ikasketak egin zituen, sei hizkuntza menderatzen ditu, eta Teresa Berganza edo Miguel Zanetti bezalako “bel canto” ko maisu handien eskolak jaso ditu. Nazioarteko Lehiaketetako hainbat sari irabazi ditu, eta operan zein errepertorio sinfoniko eta liederistikoan aritzen da. 2000. urtean egin zuen debuta Koroatzearen Mezarekin. 2003an egin zuen debuta Bastian eta Bastiana operekin, Bastianako rollean.

“Mizi” ren rolean parte hartu du Der Ferne Klang operaren Espainiako estreinaldian, Sevillako Teatro de la Maestranzan, Staatsoper Unter den Lindeny-ren ekoizpenean, Halffter maisuaren zuzendaritzapean, eta “Der Liebestrank” proiektuan aritu da Kammeroper Schloss Rheinsberg-ekin (Berlin), baita Alemanian ere.

2010. URTEA

SARI SOZIALA: BASAURIKO (BIZKAIA) SAN JOSE IKASTETXEA

75 urte bete dira udalerrian hezkuntza, kultura, arte eta gizarte erreferente bihurtu den zentroa jaio zenetik. Basauritar belaunaldi batzuk San Viatorreko elizgizonen eskoletan trebatuak izan dira. 1935ean korritzen zuen, eta Basauri Espainiako leku guztietatik etorkizun hobe baten bila iritsitako jende egoskor bat zen. Beharrizanez jabetuta, La Basconia konpainiak San Viator elizgizonei hirigune indartsuan finkatzen lagundu zien. Garai bateko bidoi fabrika bat aukeratu zuten ikastetxerako, eta Gerra Zibilak bertan behera utzi zituen lehen urratsak. Instalazioak ahuldu ez ziren arren, 1937an eskolak ematen hasi ziren berriro.

Urteetan lan handia egin ondoren, bere hezkuntza-programak dimentsio handiagoa hartu zuen eta 1958an proiektu berri bat gauzatu zen. «Hiru solairuko eraikina, patio estaliak eta egongela-kapera dituena», garaiko paperak biltzen ditu.

Halaber, ikastetxe handi honen merituen artean Ikasle Ohien Elkartearen eta Serso Euskalherria GKEaren sorlekua izatea dago.

KULTURA SARIA: DANBOLIN TXISTULARI ELKARTEA

Danbolin Txistulari Elkartea 1985eko martxoan sortu zen, Indartsu, Edurre eta Agintzari dantza taldeetako txistularien bat-egitearen ondorioz. Hasieratik eta etenik gabe, musika tresna honen zabalkundean murgildu dira. Gaur egun, txistuaren irakaskuntza Udal Musika Eskolan integratu da, eta Danbolinen geratu da txistulari banda, bertan integratzen baitira ikasleak prestakuntza amaitzean. 25 urteko lan goraipagarriagatik, sari hau eta gure esker ona merezi izan dute, eta Basauriko herritik ere jasotzen dute errekonozimendua; izan ere, 2010eko San Fausto jaietako pregoilari aukeratu zituzten.

2011. URTEA

SARI SOZIALA: CARITAS

Bizkaiko Caritasek bazterketa-egoeran dagozan pertsonen alde lan egiten dau boluntariotza eta sare-lana sustatuz. Zaurgarritasunean eta gizarte-bazterkerian daudenentzako harreran eta laguntzan oinarritzen da haren ekintza. Gainera, garapen integralaren hiru esparrutan pertsonen ahalduntzea sustatzen dute: oinarrizko beharrizanak, bizitzaren zentzua eta parte-hartze soziala. Jarraian, zure lanari buruzko xehetasun gehiago emango dizkizut:

Informazio gehiago nahi izanez gero, bisitatu Bizkaiko Caritasen webgunea hemen.

KULTURA SARIA: KOLDO ETXEBARRIA

Koldo Etxebarriak, Basauriko artista ospetsuak, 90eko hamarkadaz geroztik, herrian kokatu zenetik, bertako ingurunean eta biztanleengan inspirazioa aurkitu du. Bere ikuspegi artistikoa 3Dko teknika piktorikoetan oinarritzen da, eta orduak ematen ditu ordenagailuaren aurrean “gizakiaren benetako edertasuna” aztertzen duten piezak sortzen.

Hona hemen bere lanari eta ikuspegi artistikoari buruzko xehetasun gehiago:

3D teknikak eta giza edertasuna: Koldo aitzindaria izan da 3D infografiak arteari aplikatzen. Teknika horien bidez, gizakiaren barne-edertasuna adierazi nahi du, gure sakonenean datzana. Bere artea positiboa da eta pertsonen berezko edertasunean duen sinesmena islatzen du.

Ibilbide sortzailea: Telebistan egindako lanaz gain (ETBn diseinuan aritzen da), Koldok inoiz ez dio utzi bere sormen artistiko bakar eta pertsonala lantzeari. Bere ikuspegia ez da komertzialean oinarritzen, baizik eta bere sentsibilitate artistikoa ahalik eta ondoen adieraztean.

Aitorpena eta Harremanak: Koldo Basauriko artista ospetsuenetako bat da. Harreman ona du bertako beste artista batzuekin, hala nola Luis Miguel Gómez margolari basauriarrarekin.

Artearen estimazioari dagokionez, Koldok dio kalitatea kantitatea baino garrantzitsuagoa dela. Batzuetan, obra baten edertasuna zenbat eta sakonagoa izan, orduan eta jende gutxiagok estimatzen du. Bere ikuspegi artistikoa garrantzitsua eta bilatua da gaur egun ere.

Bere lanari buruz gehiago jakin nahi baduzu, bere webgune ofiziala bisitatu dezakezu: Koldo Etxebarria

2012. URTEA

SARI SOZIALA: MANUELA EGIGUREN

Manuela Eguiguren Kultur Elkartea Basauriko (Bizkaia) emakume talde aktiboa da. Helburua emakumeek parte hartzeko, ondo sentitzeko eta ondo pasatzeko gune bat sortzea da. Hona hemen elkarte honi buruzko xehetasun gehiago:

Jarduerak eta Tailerrak: Elkarteak askotariko jarduerak, tailerrak, hitzaldiak, irteera kulturalak, museoetara bisitak, antzerkia, afariak eta txangoak antolatzen ditu. Berdintasuna aldarrikatzeko eta emakumeen aurkako indarkeria salatzeko elkarretaratze eta manifestazioetan ere parte hartzen dute.

Historia eta Omenaldia: Elkarteak Manuela Eguiguren du izena, 1901ean Echévarrin (Bizkaia) jaio eta Basaurin igaro zuen emagina. Haren omenez, Basauriko Udalak omenaldi bat antolatu zuen 1975ean, eta kale bat eskaini zion Arizen. Gainera, 1994an San Fausto jaietako pregoilari izendatu zuten.

Gizarte Partaidetza: Elkartea Basauriko Udaleko Berdintasun Kontseiluko kide da eta Bizkaiko beste emakume elkarte batzuekin elkarlanean aritzen da.

Informazio gehiago nahi baduzu, zure webgune ofiziala bisitatu dezakezu: Manuela Eguiguren.

ANTONIO MOLINA KULTUR SARIA (POETA)

Antonio Molina Medina, Basauriko Gaztela eta Leongo Etxeko Kultur Etxeko Zuzendaritza Batzordeko kidea, idazle nabarmena da, eta bertan egiten diren literatur solasaldietan parte hartzen du. Nazio mailan poeta ospetsua ez den arren, bertako bizitza kulturalari egiten dion ekarpena baliotsua da.

Antonio Molinak aktiboki parte hartzen du Bilboko “Café Boulevard” -eko literatur solasaldietan. Bilera horietan literaturazaleek beren ideiak partekatu, eztabaidatu eta literatur lanak aztertzen dituzte.

Gaztela eta Leongo Etxeko Kultur Etxea: Antonio zentro horretako zuzendaritza-batzordeko kide da, Basaurin. Tokiko kulturarekin eta literaturarekin duen konpromisoa agerikoa da idazketarekin eta sormenarekin lotutako jardueretan eta ekitaldietan parte hartuz.

Bere ospea nazio mailan gainditzen ez duen arren, literaturarekiko duen grina eta tokiko komunitateari egiten dion ekarpena aintzat hartzekoak dira.

Garrantzitsua da gertuko ingurunean bizitza kulturala aberasten dutenak baloratzea.

2013. URTEA

SARI SOZIALA: BASAURIKO MIKOLOGIA

Basauriko Mikologia Elkartea perretxiko eta onddoen mundua maite duen entitatea da. Utzidazu elkarte honi buruzko xehetasun interesgarri batzuk partekatzen:

Basauriko Mikologia Elkartea 1964an sortu zen, eta Euskadin aitzindarietako bat bihurtu zen.

Ofizial egin aurretik, mikologiari buruzko bilera informalak egiten ziren Basaurin, eta zale talde bat biltzen zen perretxikoei buruz hitz egiteko.

Jarduerak eta ikaskuntza:

Gizartea ez da perretxiko denboraldira mugatzen; urte osoan zehar daude aktibo.

Astelehen arratsaldeetan, elkartearen egoitza (León kalea 7) irekita dago, jendeak ikasteko eta galderak egiteko aukera izan dezan.

Jende asko hurbiltzen da perretxikoak bildu dituzten pozoitsuak edo jangarriak diren identifikatzera.

Gainera, zelaira irteerak eta perretxiko erakusketa antolatzen dituzte urtero jaietan, eta 200 espezie baino gehiago erakusten dituzte bertan.

Zaletasuna eta esperientzia:

Mikologia modan dago, baina biltzaile guztiek ez dute ikasi nahi.

Perretxikoak bereizteko denbora eta esperientzia behar dira. Xehetasunak, zaporeak eta usainak bezala, funtsezkoak dira.

Perretxiko batzuek xaboi, arrain edo lixiba usaina dute, eta horrek harritu egiten ditu ohituta ez daudenak.

Ezagutza urteekin pilatzen da, eta perretxikoekiko grina etengabeko ikaskuntza da

Norberaren grina:

Juan Mari Peña basauritarra elkarte honetako kidea da 80ko hamarkadatik.

Perretxikoenganako maitasuna umetan hasi zitzaion, eta aitak Pagasarrira eramaten zuen.

Bere esperientzia dokumentatzen du 23 albumetan, bakoitzak 80 argazki dituela, Basauriko mikologiaren historia kontatzen dutenak

50. urteurrena:

2024an, Basauriko Mikologia Elkarteak 50. urteurrena ospatuko du.

Euskadin duen ondarea eta mikologiari egiten dion ekarpena nabarmenak dira, eta komunitatean perretxikoekiko grina sustatzen jarraitzen dute.

KULTURA SARIA: LUIS MIGUEL GOMEZ (MARGOLARIA)

Luis Miguel Gómez margolari aktibo eta estimatua da tokiko komunitatean.

Estilo eta ikuspegi artistikoa alda daitezke, baina pinturarekiko grina ukaezina da.

Luis Miguel Gómez Basauriko bizitza kulturala aberastu duen margolaria da. Artearekiko duen grinak eta komunitateari egiten dion ekarpenak aintzatespena eta miresmena merezi dute.

2014:

SARI SOZIALA: Oskar Garcia (o.n.g. serso euskadi)
Oskar Garcíak, Euskadiko Elkartasun Elkartearen (SERSO) ordezkariak, funtsezko zeregina bete du elkartasuna eta garapenerako lankidetza sustatzeko. Utzidazu zure lanari eta SERSOren proiektuei buruzko xehetasun batzuk partekatzen:

Euskadiko Elkartasun Elkartea (SERSO) 1998an sortu zen Bizkaian.

Basauriko San Jose ikastetxean du egoitza.

Oskar García da ordezkaritza horren ordezkaria.

SERSOk bi eremu nagusi ditu ardatz:

Hezkuntza: Ikastetxeekin lotura estua dute, laguntzaileetako asko irakasleak baitira.

Garapenerako Lankidetza Proiektuak: Proiektu eskuragarriak eta jasangarriak hautatzen dituzte aurrera eramateko.

KULTURA SARIA: IUS PEREZ (Koral Zir-Zira Ahost Taldea)

Ius Pérez Zirzira Ahots Taldearen zuzendaria da, dantzaren eta musikaren munduan historia aberatsa duen taldea. Hona hemen zuzendari talentudun honi eta bere abesbatzari buruzko xehetasun batzuk

Koruak erregularki entseatzen du, eta korua osatzen duten emakumeek lan handia egiten dute errepertorio zabala eta korapilatsua menderatzeko. Zailtasunak zailtasun, musikarekin eta kausarekin konprometituta daude.

Gainera, Zaporeak elkartearekin elkarlanean ari dira, errefuxiatuei.

2015:

SARI SOZIALA: ASPANOVAS

ASPANOVAS Bizkaiko minbizia duten haur eta nerabeen gurasoen elkartea da. 1989an sortu zenetik, gaixotasun hori duten familiak zaintzen eta laguntzen aritu da Bizkaian. Bere lana minbizia duten haur eta nerabeentzako eta haien familientzako ingurune duina sustatzea da, horrela gaixotasuna gainditzeko prozesua erraztuz.

ASPANOVASi buruzko alderdi nabarmen batzuk:

Misioa: Haur minbiziak jotako pertsonek diagnostikoaren ondoren sortzen diren zailtasunak eta arazoak ezagutzen dituzte. Beraz, ASPANOVAS familiei laguntzen ahalegintzen da, “hizkuntza bera hitz egiten baitute”.

Laguntza: Familiei laguntza eskaintzen diete, minbizia duten haurren eskubideak eskatzen eta defendatzen dituzte, beste erakunde batzuekin elkarlanean aritzen dira eta sentsibilizazioa eta zabalkundea sustatzen dute.

Ekitaldiak eta Proiektuak: Ekitaldi solidarioak antolatzen dituzte, hala nola “24h martxa solidarioa” Bizkaiko minbizia duten adingabeen familien alde. Haurren Minbiziaren Nazioarteko Eguna bezalako ekimenetan ere parte hartzen dute.

Erradioterapiako maskarak pertsonalizatzea: Gurutzetako Unibertsitate Ospitalearekin lankidetzan, ASPANOVASek erradioterapiako maskarak pertsonalizatzea ahalbidetzen duen zerbitzu bat eskaintzen du adingabeentzat.

Informazio gehiago nahi baduzu edo ASPANOVASekin kolaboratu nahi baduzu, zure webgune ofiziala bisitatu dezakezu hemen

KULTUR SARIA: FELICIANO VEZ

Feliciano Vez gizon kementsu eta aktiboak bizitza osoa eman zuen kontramaisu gisa Etxebarriko Bandas lantegi mitikoan. Erretiroa hartu ondoren, ordu hutsak betetzeko entretenimendua bilatu zuen. Zigiluekiko zuen grinak Basauriko Filatelia Elkartea lurraldeko garrantzitsuenetako bat bihurtzera eraman zuen. Filatelia “historiaren zientzia osagarria” zela uste zuen.

Lau hamarkadatan, kolektibo honen ageriko aurpegia izan zen, herriaren historiaren zati bat etorkizuneko belaunaldientzat utziz. 1979 eta 2018 artean, berrogei zigilu baino gehiago egin zituen, Udaletxea, San Pedro eliza, Korala eta metroaren iritsiera bezalako leku enblematikoen irudiak grabatuz. Euskal historiaren pasarte aipagarriak ere sortu zituen eta Iñaki Azkuna Bilboko alkateari omenaldia egin zion.

Feliciano 87 urterekin hil zen Santa Marina ospitalean. Bere ondare altruistak iraun egiten du, eta Basauriko asoziazionismoan egindako lana Asier Iragorri alkateak aitortu zuen. Amaierara arte, zigiluekiko zaletasunari eutsi zion, bere gela Bizkotxalde egoitzan haietaz betetako bulego bihurtuz. Gainera, Ukrainatik iritsitako pertsonek Espainiako despopulazioa indargabetzen lagun dezaketela iradoki zuen.

2016:

LANTEGI BATUAK SARI SOZIALA

Lantegi Batuak irabazi-asmorik gabeko erakundea da, eta desgaitasuna duten pertsonei egokitutako lan-aukerak sortzen ditu, batez ere intelektualak eta Bizkaikoak, ahalik eta garapen eta bizi-kalitate handiena lortzeko. Duela 40 urtetik hona, etengabe ari dira lanean gizarte inklusiboagoa eta kohesionatuagoa lortzeko. Utzidazu ekimen miresgarri honi buruzko xehetasun gehiago ematen:

Historia eta Misioa:
Lantegi Batuak Fundazioak desgaitasuna duten pertsonak lan-munduan sartzen ditu. Enpresei irtenbide industrialak eta outsourcing integraleko zerbitzuak eskaintzea du helburu.
Beren ibilbidean zehar, enplegu egonkorra sortu dute desgaitasuna duten 5.000 pertsona baino gehiagorentzat Bizkaian.
Filatelia (zigiluen bildumagintza) “historiaren zientzia osagarria” dela uste dute.
Lantegi Batuak, elkarlanak eta inklusioak bizitzak eta komunitateak nola eralda ditzaketen erakusten duen adibide bat da. Informazio gehiago nahi baduzu edo haiekin kolaboratu nahi baduzu, zure webgune ofiziala bisitatu dezakezu hemen.

PREMIO CULTURAL: ITXIAR ITUÑO

Itziar Ituño Martínez (Basaurin, 1974ko ekainaren 18an jaioa) espainiar aktore eta abeslaria da. Oso ezaguna da Antena 3 eta Netflix-eko “Paper-etxea” seriean Raquel Murillo ikuskatzaile gisa jokatzen duen lanagatik. Gainera, Nekane Beitiaren papera egin zuen “Goenkale” telesailean, Euskal Herriko telenobelarik luzeena. Itziarrek “Loreak” eta “Igelak” filmetan ere parte hartu du. Bere aldakortasuna musikara zabaltzen da, non hiru taldetan abesten duen: Dangiliske, EZ3 eta INGOT. Laburbilduz, Itziar Ituño alderdi anitzeko artista da, eta arrastoa utzi du telebistan, zineman eta musikan

PREMIOS IXATXAK 2016, Itxiar Ituño y Lantegi Batuak.